شرکت پاسارگاد؛ طراح، سازنده و مجری زیپ لاین (در تفریحات خاص)
نوعی وسیله ترابری متشکل از قرقرهی معلق روی طنابی از جنس فولاد زنگ نزن است که با بهرهگیری از شیب و گرانش زمین، فرد یا محموله را از نقطهای به نقطهای در سطح پایینتر منتقل میکند. کاربرد زیپلاین معمولاً برای تفریح، گردشگری و ورزش ماجراجویانه است گرچه منحصر به این موارد نیست.
زیپ لاین یکی از جذابترین تفریحات مهیجی است که هر کسی باید برای یک بار هم که شده در زندگی خود آن را امتحان کند و درست مثل تارزان با سرعت بین درختان جا به جا شود!
زیپ لاین، تفریحی پرهیجان است که دوستداران سرعت و دلهره را در ارتفاع به چالش میکشد. برای این تجربه باید ترس را کنار بگذارید.


زیپ لاین، تفریحی پر هیجان
برای بسیاری از افراد، گردشگری با مفهوم ماجراجویی و هیجان آمیخته است. یک تفریح سرشار از هیجان در سفر یا گردشی یک روزه، میتواند فرح بخش باشد.
در میان انتخابهای گوناگون، زیپ لاین محبوبیتی خاص میان طرفداران فعالیتهای مهیج دارد. در نقاط مختلف گردشگری جهان، رقابت برای پیشرو بودن در ارائهی خدمات، توسعهی مطلوبی در زمینهی امکانات ورزشی و تفریحی مدرن، ایجاد کرده است.
در کشور ما نیز، در سالهای اخیر، برای توسعه بومگردی و گردشگری در مناطق مختلف، پیشرفتهایی قابلتوجه رخ داده است. زیپ لاین در ایران طرفداران زیادی دارد که حالات مختلف این ورزش را به دفعات انجام میدهند.
تصور سقوط از ارتفاع و حرکت سریع بین دو بلندی هرگز وصف شدنی نیست مگر آنکه یک بار تجربهی زیپ لاین را داشته باشید. در حقیقت زیپ لاین نوعی ورزش هیجان انگیز است که برای انجام آن باید از طریق یک کابل محکم و ابزارهای مانند قرقره بین دو نقطه مرتفع جابه جا شوید. اگر بخواهیم یک مثال بزنیم، باید بگوییم که زیپلاینها شباهت زیادی به تلهکابین دارند، با این تفاوت که در زیپ لاین این شما هستید که باید از طریق یک کابل محکم در ارتفاع پرواز کنید که بسیار لذت بخش است.


نصب زیپ لاین در برج
زیپ لاین این روزها جای خود را در میان اقشار مختلف باز کرده و دل عاشقان هیجان را برده است. اما دقیقا زیپ لاین چیست و از کجا آمده است؟ این سوالی است که میخواهیم پاسخ آن را بدانیم. میخواهیم کمی از تاریخچه زیپ لاین سر درآوریم و ببینیم اصلا این فعالیت چگونه شکل گرفت و تفریحی را بشناسید که آدرنالین خونتان را بالا میبرد.




آدرنالین بالا در زیپ لاین
زیپ لاین چیست؟
زیپ لاین نام فعالیتی است که آن را در گروه تفریحات هیجانی یا اکستریم (فرا ورزش) قرار میدهند. امروزه در بسیاری از مناطق طبیعی و یا ساخت انسان میتوانید این تفریح و تجهیزاتش را ببینید. تصورش را بکنید که به یک بند آویزان شوید و سُر بخورید در حالی که در هوا معلق هستید. این تعریف شاید خیلی خشک و خستهکننده به نظر بیاید، ولی در عمل، زیپلاین فعالیتی بسیار هیجانانگیز و جذاب است. این یک زیپ لاین است که هیجان را برای شما به ارمغان میآورد.




حس معلق بودن در زیپ لاین
اگر بخواهیم تعریفی واضح تر از زیپ لاین داشته باشیم باید بگوییم که برای مقدور شدن انجام این تفریح، سیم بُکسل یا طناب یا تسمههای مخصوص بین دو نقطه وصل میکنند. فرد، هارنس (جلیقه مخصوص) را میپوشد و به وسیلهی یک قرقره که با تسمههای مخصوص و کارابین به هارنس متصل شده از یک سر طناب به سر دیگر میرود. البته شما میتوانید به چند صورت مسافت بین دو نقطه را طی کنید؛ به صورت خوابیده، معلق و نشسته.

زیپ لاین به صورت معلق

زیپ لاین به صورت خوابیده

زیپ لاین به صورت نشسته
زیپ لاین آتشفشان آرِنال در کاستاریکا با عبور از روی دهانهی آتشفشان، زیپ لاین پارک جنگلی وایهکی در نیوزیلند با دو خط زیپلاین موازی، زیپلاین چهار فصل مانستر تُورو وِردِه در جزایر پورتوریکو با طول یک و نیم مایل (حدود ۴.۲ کیلومتر)، زیپلاین لابادی یا دراگون برث در کشور هائیتی در ارتفاع ۵۰۰ پایی از سطح دریا، زیپلاین جنگلی استو ورمانت در آمریکا، زیپلاین جَگوار بلیز آمریکای مرکزی با عبور از غاری به همین نام، زیپ لاین برج ایفل فرانسه، زیپ لاین آیسی استِرِیت پُینت یا تنگه ی آلاسکا بر فراز کوه و یخچالهای طبیعی، زیپ لاین دبی به عنوان بلندترین زیپ لاین شهری دنیا، زیپلاین سیماتای در چین با چشمانداز فوقالعاده زیبایی از دیوار بزرگ چین به عنوان تنها زیپ لاین در دنیا که از روی یکی از عجایب هفتگانهی جهان میگذرد از جمله زیپلاینهای خاص و مشهور در دنیا میباشند.
در ایران نیز زیپ لاین مشکین شهر در کنار بلندترین و طولانیترین پل معلق کابلی خاورمیانه، زیپ لاین کوه صفه یا بام اصفهان، زیپ لاین نمک آبرود، زیپ لاین کویر ورزنه یا بیابان خارا در اصفهان، زیپ لاین کوه عینالی و دریاچه مصنوعی داغ گلی در تبریز، اولین زیپ لاین رفت و برگشتی کشور و طولانیترین آنها در کنار دریاچهی شورابیل اردبیل، زیپ لاین چالیدره طرقبهی مشهد، زیپ لاین پارک جنگلی هزار پله (ایل میلی) رامسر، زیپ لاین کماندوی تهران با نمایی زیبا از پارک آب و آتش تهران، زیپ لاین توچال و برج میلاد تهران، زیپ لاین دروازه قرآن یزد و… نیز از جمله زیپلاینهای بنام کشور میباشند.
تجهیزات زیپ لاین
برای راهاندازی زیپ لاین به سیم بکسل، سیم کش، یک دستگاه ترولی و نگه دارنده انتهای خط نیاز است. کسانی هم که میخواهند از زیپ لاین استفاده کنند باید مجهز به لباس مخصوص (هارنس)، کارابین، دستکش و کلاه ایمنی باشند که اپراتور زیپ لاین در اختیارشان میگذارد.
زیپ لاین ساده
تفریحی لوکس و لاکچری و پر از هیجان برای طبیعت گردان و ماجراجویان، که تجهیزات آن شامل ترولی، سیم بکسل، قلاب کابل کش، سیم بکسل مهار، کلیپسهای مورد نیاز، گیرهی ترمز و قابل استفاده در روستاها، مناطق گردشگری و بوستانها و سایر مکانهای تفریحی و ورزشی میباشد.
زیپ لاین تله کابینی (تله فریت)
در بسیاری از پروژههای زیپ لاین خصوصا زیپلاینهای طولانی و یا عبور کرده از یک مانع طبیعی مانند دریاچه و رودخانه مطمئنا یکی از کلیدیترین پرسشها نحوهی برگشت مسافران به نقطهی اغازین و یا یافتن راهی برای ترغیب گردشگران به بالا رفتن به بلندی برای استفاده از زیپ لاین میباشد و گاها آرزوی داشتن حداقل یک سیستم شبیه تله کابین برای این منظورها است.

تجهیزات زیپ لاین تله کابینی
وینچ تله زیپ میتواند راه حلی مناسب برای شما باشد. شما میتوانید بروی سازهی زیپ لاین خود و با فاصلهی حداقل ۲ متر از سیم بکسل حمال زیپ لاین یک سیستم حمل افراد به روش معلق و با استفاده از موتور داشته باشید.
این سیستم با سرعت ۱ الی ۵ متر بر ثانیه و با ظرفیتهای مختلف توانایی جابجایی افراد را خواهد داشت. با داشتن این سیستم بر روی سازهی زیپ لاین خود مشکلات عدم رغبت مسافران را حل خواهید کرد.
ایگل زیپ لاین
ایگل زیپ یا عقاب پرنده، یکی از مشتقات زیپ لاین میباشد و تفاوت آن در سیستم اجرای آن میباشد.

ایگل زیپ یا عقاب پرنده
هیجان این دستگاه در تقلید حرکت شیرجه عقاب در هنگام شکار میباشد. بدین معنا که برای اجرای این تفریح نیاز به طول مسیر کوتاه و با زاویهی زیاد میباشد. معمولا طول مسیر این زیپ لاین ۵۰ الی ۱۰۰ متر و شیب بیش از ۲۳ درجه میباشد. برای کنترل سرعت و ایمنی توقف کلی حرکت افراد بر روی سیم حمال، از یک دستگاه وینچ سرعت بالا و یک دستگاه ترمز انتهایی کابلی (زیپ استاپ) استفاده میشود. سازههای دستگاه مانند زیپ لاین بوده و مناطق کوهستانی و یا مناطقی که دارای دید منظرهای زیبایی باشند؛ مناسب اجرای این پروژه میباشند.
ترمز انتهایی و فعال در زیپ لاین
سرعت در انتهای خط در زیپ لاین یکی از چالشهای سرمایه گذاران و همچنین استفاده کنندگان از زیپ لاین است به دلیل انواع توجیهات فنی نمیتوان سرعت انتهایی خطوط زیپ لاین را سرعت بیخطر بدانیم. گاهی برای نگه داشتن و ترمز در انتهای خط از ابزاری همچون استوپرهای فنری یا لاستیکی استفاده میگردد که کاملا قابل اطمینان نیستند.

ترمز و فنر انتهای خط زیپ لاین
معرفی مکانیزم ترمز ایمن
این سیستم دارای یک دستگاه دمپر یا اهسته ساز میباشد که سرعت زیاد را به ارامی کم کرده و اجازهی برخورد سریع را به انتهای خط میگیرد.
دستگاه دارای یک کابل لاستیکی بوده و مکانیزم آن کاملا شبیه نگه دارنده هواپیما برروی باندهای کوتاه میباشد.

ترمز و فنر پیشرفته انتهای خط زیپ لاین
این دستگاه در انتهای خط و بر روی ستون نصب گردیده و توقفی سریع و بیخطر را برای کاربر خواهد داشت.
دستگاه برگشت تجهیزات در زیپ لاین
یکی از مهمترین پارامترها در درآمد زایی خط زیپ لاین، تعداد استفاده مشتریان در واحد زمان است. به طوری که در روزهای اوج مشتری به دلیل کم بودن تجهیزاتی مانند رولر (ترولی) و هارنس مشتریان باید تا رسیدن تجهیزات از انتهای خط به ابتدای مسیر زمانی را در انتظار بمانند که شاهد کم شدن مشتریان خواهیم بود.
برای جبران این نقص یا باید از تعداد زیادی تجهیزات استفاده نماییم که فقط به درد روزهای پیک مصرف میخورد و هزینهی زیادی را برای سرمایه گذار ایجاد میکند و با فرض انجام این کار دشواری برگردان تجهیزات توسط نیروی انسانی و وسیلهی نقلیه در جای خود همچنان پا برجاست.

دستگاه برگشت تجهیزات در زیپ لاین
همان طور که در شکل دیده میشود راه حل، استفاده از یک دستگاه وینچ دو سیمهی رفت و برگشتی است. با استفاده از این وینچ یک لاین مجزا مخصوص تجهیزات خواهید داشت که میتوانید تجهیزات انتهای خط را بدون از دست دادن زمان جهت سایر مشتریان به سکوی شروع برگردانید و از زمان و نیروی انسانی و همچنین استفاده از وسیلهی نقلیه جهت برگرداندن تجهیزات جلوگیری نمایید.
ترولی (قرقره زیپ لاین)
ترولی زیپ لاین مهمترین وسیله در یک زیپ لاین میباشد. این وسیله که به اسم رولر یا قرقره در بین کابران شناخته میشود از اجزای ساده و مهمی ساخته شده که ایمنی استفاده کننده را تضمین میکند.

ترولی (قرقره زیپ لاین)
این وسیله دارای دستگیره لاستیکی برای استفادهی کاربر، قرقرههای فلزی ضد سایش، بدنهی فلزی مقاوم با پوشش ضد خوردگی میباشد.
وینچ زیپ لاین
وینچ زیپ لاین برای بسیاری از کسانی که از این وسیلهی مهیج استفاده کردهاند کمی غریب به نظر میرسد. این دستگاه زیپلاینهای معمولی را تبدیل به یک نمونهی منحصر به فرد میکند که برای بسیاری از کاربرها جالب خواهد بود.
سرعت کم و بیهیجان برای کاربرانی که وزنشان کم است یا شیب مناسبی برای رسیدن به سرعت هیجانی وجود ندارد. همچنین داشتن یک سرعت بیخطر و یا یک توقف بیخطر و بسیاری از انتظارات مختلف با سلیقههای مختلف را این دستگاه پوشش میدهد.

وینچ زیپ لاین
این دستگاه، زیپ لاین شما را تبدیل به یک تله کابین کوچک خواهد کرد و کاربران با امنیت کامل از زیپ لاین شما استفاده خواهند نمود.
مزایای وینچ زیپ لاین
– انتخاب سرعت حرکت توسط کاربر: این آپشن به کاربران امکان میدهد با سرعت دلخواه بدون در نظر گرفتن وزن و زاویهی زیپ لاین سرعت ثابتی را تجربه کنند (البته دستگاه در لحظهی حرکت شتاب را مانند حالت ساده شبیه سازی میکند) با این آپشن حتی افراد کم وزن هم میتوانند ماکزیمم سرعت رو تجربه کنند.
– توقف نرم: با استفاده از وینچ در انتهای خط نیاز به هیچگونه مکانیزمی جهت ترمز و توقف نخواهد بود و دستگاه خیلی نرم و بدون تنشهای پاندولی و ضربه، کاربر رو متوقف میکند.
– برگشت پذیری: استفاده از وینچ سکوی فرود را حذف میکند و نیازی به سکوی انتهایی نخواهد بود و کاربر مجدد به محل اولیه بر خواهد گشت.
از مزایای این حالت میتوان به: عدم هزینه ساخت سکوی انتهایی، استفاده از یک ترولی بجای چند ترولی، تعداد کمتر هارنس، بالا رفتن ظرفیت پذیرش زیپ لاین، هیجان دیدن مناظر اطراف با سرعت کمتر برای استفاده کنندگان، استفاده از ظرفیت توقف عکاسی برای کسب درآمدهای جانبی برای سرمایه گذار میتوان اشاره کرد.
– توقف اضطراری: با استفاده از این گزینه چنانچه کاربر دچار مشکلی گردد میتوان در هر نقطهای از مسیر کاربر را متوقف و به سرعت به نقطه شروع برگرداند.
زیپ لاین ارزش افزودهای بر بوم گردی
گردشگری به عنوان مقولهای مهم در تولید ثروت و کارافرینی در چشمانداز اقتصادی کشور دیده شده است. ایران با داشتن مناطق بکر و طبیعتی منحصر به فرد میتواند مقصد گردشگری بسیاری از توریستها به شمار آید. گردشگران حالا به جز طبیعت گردی نیاز به تفریحات و اقامت گاهها و خدمات جذاب و خاصی هستند که سفری پر خاطره داشته باشند.
بومگردی یکی از مطرحترین موضوعات گردشگری است که ایران میتواند در آن، جایگاه مناسبی در جذب گردشگر خارجی و داخلی داشته باشد.




زیپ لاین ارزش افزودهای بر بوم گردی
مناطق بکر و کمتر دیده شده در ایران حتی برای بسیاری از ما که در ایران هستیم جالب توجه است. مهمترین مسئله، یافتن مکانی مناسب جهت احداث زیپ لاین میباشد که هم دسترسی راحتی برای گردشگران داشته و هم از لحاظ جذابیت محیطی مناسب و هم مقدار مناسبی اختلاف سطح داشته باشد.
نکتهی بعدی ساخت سکوهای شروع و پایانی و در نهایت نصب سیم بکسل و لوازم حرکت، ایمنی و ترمز زیپ لاین است.
نکات ایمنی
هر زیپ لاین، محدوده مشخص قدی و وزنی دارد، با در نظر گرفتن این محدوده برای خود و کودکان و همین طور شناخت از میزان استقامت بدنی، دست به این تجربه بزنید.
استفاده از زیپ لاین برای بیماران قلبی، عصبی، مبتلایان به صرع و فشار خون بالا و همین طور بانوان باردار، مجاز نیست و عواقب جدی در بر دارد.
در صورت داشتن هرگونه مشکل در ستون فقرات و سابقه آسیب جدی استخوانی، حتما پیش از استفاده، اپراتورهای دستگاه را مطلع کنید و از راهنماییشان بهره ببرید.
ظرفیت زیپ لاین
ظرفیت زیپ لاین از یک تا چند لاین میتواند باشد و به طور همزمان چندین شخص بتوانند از آن استفاده کنند. تعداد لاینهای این تفریح مهیج بستگی به متراژ و پتاسنیل گردشگری منقطهای دارد که زیپ لاین در آن نصب میشود.

چهار لاین و حرکت همزمان چهار نفر در زیپ لاین
تاریخچهی زیپ لاین
پیش از آن که زیپ لاین به شکل امروزی به وجود آید، زیپ وایِرها متداول بودند. آنها برای سالها وسیلهای برای حمل و نقل در مناطق کوهستانی آلپ و هیمالیا به شمار میرفتند. در برخی مناطق دورافتادهی چین مانند دره نوجیانگ (Nujiang) یا سالوین در استان یونان (Yunnan) این وسیله برای گذر از رودخانه استفاده میشد. به دلیل امنیت پایین و خطرات استفاده از زیپ وایر، آن را تا سال ۲۰۱۵ منسوخ و پلها را جایگزینش کردند. البته هنوز هم در گوشه و کنار دنیا از این وسیله استفاده میشود و روستاهای دورافتاده و کوهستانی ماشینهای کابلی (Cable Car) با ساختاری شبیه به زیپ وایرها را به کار گرفتهاند.

استفاده از زیپ وایر در قدیم
منبعی برای مشخص کردن تاریخچهی استفاده از زیپلاینها وجود ندارد اما برخی بر این باورند که زیست شناسان، استفاده از این وسیله را رایج کردند. آنها برای بررسیهای بیشتر به دنبال راهی میگشتند که از گیاهان انبوه عبور کنند و به محیطهای ناآشنا قدم بگذارند. میگویند در اینجا بود که زیپ لاین با الهام از همان ماشینهای کابلی معلق و زیپ وایرها، شکل گرفت. محققان این وسیله را برای انتقال ابزار، غذا و… در درهها و رودخانهها مورد استفاده قرار میدادند. براساس برخی گزارشها، نیروهای استرالیایی از زیپلاینها برای حمل مهمات، مواد غذایی و… در جنگهای نظامی استفاده میکردند.
کوهنوردان، روشی خاص برای عبور از مناطق صعب العبور به کار میبردند که عبور تیرولی نام داشت. این روش هنوز هم به شکلی امنتر و پیشرفتهتر مورد استفاده قرار میگیرد. آنها دو نقطه بلند را انتخاب و نقاط را با طنابی مخصوص به هم متصل میکنند؛ سپس روی آن آویزان شده و از نقطهای به نقطهی دیگر سر میخورند. این روش سالهای سال است که به کوهنوردان برای رسیدن به هدف شان کمک میکند.
اچ جی ولز (H.G. Wells) نویسندهی داستانهای تخیلی، در سال ۱۸۹۷ در رمان مرد نامرئی از چیزی شبیه به زیپ لاین یاد کرد. این وسیله در روستایی سرسبز قرار داشت و با یک قرقره کار میکرد. این درحالی بود که ۱۰۰ سال پیش از انتشار این رمان، رابرت کادمن (Robert Cadman) به خاطر استفاده از چیزی شبیه زیپ لاین شناخته شد؛ او برای انجام کار مجبور بود از سازهها و ساختمانها بالا برود و برای این کار از طناب مخصوص استفاده میکرد. وی در حین کار به دلیل پاره شدن طنابش از بالای کلیسای سنت ماریا در انگلستان سقوط کرد و جان سپرد.
استفاده تفریحی از زیپ لاین برای اولین بار در دهه ۱۹۷۰ مورد توجه قرار گرفت و تورهایی در این زمینه برگزار شد. با وجود تمام ابهامات، میگویند این کارشناسان زیست شناسی بودند که استفادهی تفریحی از زیپ لاین را کشف و علاقهی طرفداران هیجان به آن را درک کردند. این وسیله به مرور گسترش پیدا کرد و به صورت تفریحی هیجانی درآمد و در دسترس افراد قرار گرفت.
افزایش مشغلهها و دغدغهها باعث شده تا افراد بیشتر به دنبال تفریحات هیجانی بروند تا انرژیشان را تخلیه کنند. زیپلاینها فرصت خوبی برای این افراد هستند و میتوانند تجربهای فراموش نشدنی برای شان باشند.
اینکه آدم بین زمین و آسمان در حالی که از دستهایش آویزان است مثل یک پرنده به پرواز دربیاید باید خیلی هیجان انگیز باشد. مخصوصا وقتی زیر پاهایتان یک دره یا جنگلی انبوه از درختان باشد. برای یک گردشگر یا طبیعت گرد کسب تجربههای جدید بسیار هیجانانگیز است و زیپ لاین سواری یکی از همان تجربههای هیجانانگیز و دوست داشتنی میباشد.
خوشبختانه امروزه امکان انجام این تفریح هیجانانگیز در نقاط مختلف ایران وجود دارد. جالب اینکه برخی از زیپلاینها بر دریاچه، برخی بر جنگلها و تعدادی هم بر کویر بسته شدهاند و بدین ترتیب تجربهای متفاوت از پرواز را در اختیار گردشگران قرار میدهند. شرکت آریا گستر پاسارگاد خاوران به عنوان برترین شرکت مهندسی در زمینهی اجرای طرحهای نوین تفریحی، گردشگری و توریستی با طراحی و اجرای زیپلاینهای هیجانانگیز در نقاط مختلف کشور، شما سرمایه گذاران گرامی را در ایجاد این تفریح خاص و پردرآمد همراهی مینماید.
شرکت پاسارگاد به عنوان شرکت برتر در زمینهی طراحی، محاسبات سازهای، ساخت و اجرای زیپ لاین با تکیه بر دانش مهندسی و استانداردهای روز دنیا میباشد.
در قسمت زیر فیلمهای زیبا از تفریح هیجانی زیپ لاین نمایش داده شده است.
کلمات کلیدی: زیپ لاین, طراحی زیپ لاین, ساخت زیپ لاین, اجرای زیپ لاین, راه اندازی زیپ لاین, احداث زیپ لاین, سرمایه گذاری در زیپ لاین, سرمایه گذاری زودبازده, ایده تفریحی, اجرای تفریحات توریستی, سرمایه گذاری در تفریحات توریستی خاص, طراحی پروژه تفریحی خاص, اجرای ایده تفریحی جدید, ساخت تفریحات توریستی عجیب, سرمایه گذاری در طرح تفریحی خاص